അബൂഹുറൈറഃ (റ) ഉദ്ധരിക്കുന്നു: നബി (സ്വ) പറഞ്ഞു: നിങ്ങള്‍ കൂടുതല്‍ ചിരിക്കരുത്; കാരണം ചിരിയുടെ വര്‍ദ്ധനവ് ഹൃദയത്തെ നിര്‍ജീവമാക്കിക്കളയും (ഇബ്നുമാജഃ 4193). ആയിശഃ (റ) പ്രസ്താവിച്ചു: നബി (സ്വ) ചെറുനാക്ക് കാണത്തക്കവിധം ചിരിക്കുന്നതായി ഞാന്‍ കണ്ടിട്ടേയില്ല; അവിടുന്നു പുഞ്ചിരിതൂകുക മാത്രമാണ് ചെയ്യാറുണ്ടായിരുന്നത് (ബുഖാരി 6092, മുസ്ലിം 899). ജാബിറുബ്നു സമുറത് (റ) നിവേദനം ചെയ്യുന്നു : സ്വഹാബിമാര്‍ വര്‍ത്തമാനം പറയുന്നതിനിടെ അജ്ഞാനകാലത്തെ വിഷയങ്ങളിലെത്തും. അപ്പോള്‍ അവര്‍ ചിരിക്കും; നബി (സ്വ) പുഞ്ചിരി തൂകും (മുസ്ലിം  2322).

ചിരിയും കരച്ചിലും മനുഷ്യന്റെ സവിശേഷതകളാണ്. ചിരിക്കുകയും കരയുകയും ചെയ്യുന്ന ഏക ജീവി മനുഷ്യന്‍ മാത്രം. കുരങ്ങ് ചിരിക്കുമെന്ന് പറഞ്ഞവരുണ്ട്; പക്ഷേ, അതു കരയുമെന്ന് അവരും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. ഒട്ടകം കരയുമെന്ന് പറഞ്ഞവരുണ്ട്. പക്ഷേ, അതു ചിരിക്കുമെന്ന് ആരും പറഞ്ഞിട്ടില്ല. അല്ലാഹുവിന്റെ കഴിവിന്റെയും യുക്തിയുടെയും സാക്ഷ്യങ്ങളിലൊന്നായി മനുഷ്യന് നല്‍കിയ ഈ സവിശേഷ ഗുണത്തെ വിശുദ്ധ ഖുര്‍ആന്‍ പ്രത്യേകം എടുത്ത് പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്: “അവനാണ് ചിരിപ്പിക്കുന്നവനും കരയിപ്പിക്കുന്നവനും” (52 : 43). ചിരിക്കാനെളുപ്പമാണ്. സംസാരിക്കുന്നതിനേക്കാളും കരയുന്നതിനേക്കാളും. സംസാരിക്കാന്‍ നാല്‍പത്തിനാല് പേശികള്‍ ചലിപ്പിക്കണം. കരയാന്‍ ഇരുപത്തിയഞ്ച് പേശികളും, ചിരിക്കാന്‍ പതിനഞ്ച് പേശികള്‍ മാത്രം ചലിപ്പിച്ചാല്‍ മതി.

എന്തു കൊണ്ടാണ് മനുഷ്യന്‍ ചിരിക്കുന്നതും കരയുന്നതും? യഥാക്രമം സന്തോഷവും ദുഃഖവുമാണ് അവയുടെ കാരണങ്ങള്‍. അതു കൊണ്ടാണ് പ്രസ്തുത ഖുര്‍ആന്‍ വാക്യത്തിനു ചിലര്‍ ഇപ്രകാരം വ്യാഖ്യാനം നല്‍കിയത്: ‘അവനാണ് സന്തോഷവും ദുഃഖവും നല്‍കിയവന്‍; സ ന്തോഷമാണ് ചിരികൊണ്ടു വരുന്നത്. കരച്ചില്‍  ദുഃഖവും (ഖുര്‍ത്വുബി 17 : 108).

പക്ഷേ, എല്ലാ സന്തോഷവും ചിരിപ്പിക്കില്ല. എല്ലാ ദുഃഖവും കരയിപ്പിക്കുകയുമില്ല. സന്തോഷം അത്ഭുതമയമാകണം. ദുഃഖം ഹൃദയ സ്പര്‍ശിയുമാകണം. അപ്പോള്‍ ഇമാം റാസി (റ) ഉന്നയിച്ച ഒരു സംശയം കാണുക : അത്യത്ഭുതമാണോ  ചിരിക്കു കാരണം? എന്നാല്‍ അത്ഭുത കാര്യങ്ങള്‍ ഉണ്ടാവുമ്പോള്‍ മനുഷ്യന്‍ സ്തബ്ധനാവുകയാണ്, ചിരിക്കുകയല്ല ചെയ്യുന്നത്. അഥവാ അതിയായ സന്തോഷം മൂലമാണോ ചിരിക്കുന്നത്? എന്നാല്‍ മനുഷ്യന്‍ പലപ്പോഴും സന്തോഷിക്കുന്നു. പക്ഷേ, ചിരിക്കുന്നില്ല. കരച്ചിലിന്റെ സ്ഥിതിയും ഇതു തന്നെയാണ് (റാസി 29: 19).

ഈ സംശയത്തിന് ആദ്യത്തെ വ്യാഖ്യാനമനുസരിച്ചു മറുപടി പറയാം. വിസ്മയം ചിലപ്പോള്‍ സന്തോഷവും ചിലപ്പോള്‍ സംഭ്രമവും ജനിപ്പിക്കുന്നു. അതു സന്തോഷജനകമെങ്കില്‍ ചിരിപ്പിക്കും; സംഭ്രമജനകമെങ്കില്‍ സ്തബ്ധനാക്കുകയും ചെയ്യും. അപ്രകാരം തന്നെ ദുഃഖം ഹൃദയ സ്പര്‍ശിയാവുകയും എന്നാല്‍ സംഭ്രമ രഹിതമാവുകയും ചെയ്യുമ്പോഴാണ് കരയിപ്പിക്കുന്നത്. പ്രത്യുത, സംഭ്രമ പൂര്‍വമുള്ള ദുഃഖം മനുഷ്യനില്‍ നടുക്കമുളവാക്കുകയും അവനെ സംഭീതനാക്കുകയും ചെയ്യും. വിസ്മയം കൊണ്ടോ ദുഃഖം കൊണ്ടോ സംഭ്രമ ചിത്തനാകുമ്പോള്‍ മനുഷ്യനു ചിരിക്കാനോ കരയാനോ കഴിയില്ല.

പ്രസന്ന ഭാവത്തിന്റെ സ്വാഭാവിക പ്രതിസ്ഫുരണമാണ് ചിരി. അഥവാ പ്രസാദാത്മകത്വത്തിന്റെ പ്രകൃതിപരമായ പ്രകടനം. ചിരി ചുണ്ടിലാണ് വിരിയുന്നതെങ്കിലും മുഖത്താകെ വ്യാപിക്കും. അതു കൊണ്ടു ചിരിയും മുഖപ്രസന്നതയും സഹകാരികളാണെന്നു പറയാം. ചിരി മൂന്നു വിധമുണ്ട്. സാദാചിരി, പുഞ്ചിരി, പൊട്ടിച്ചിരി. ശബ്ദരഹിതമാണ് പുഞ്ചിരി. ശബ്ദമുള്ളത് സാദാ ചിരിയും. അകലെ കേള്‍ക്കുമാറുച്ചത്തിലുള്ളതു പൊട്ടിച്ചിരിയും. ഇവയില്‍ നബി (സ്വ) യുടെ പതിവു ചിരിയാണ് മാതൃകാപരം. അതു പുഞ്ചിരിയായിരുന്നു. അത്യപൂര്‍വമായി മാത്രമേ അവിടുന്നു ശബ്ദത്തില്‍ ചിരിക്കാറുള്ളൂ (ഫത്ഹുല്‍ ബാരി 10 / 504).

ചിരി, സാദാചിരിയായാലും പുഞ്ചിരിയായാലും പൊട്ടിച്ചിരിയായാലും മൂന്നു വിധമുണ്ട്. അസ്സല്‍ ചിരി, കള്ളച്ചിരി, പരിഹാസച്ചിരി. ശുദ്ധമായ ചിരിയാണ് അസ്സല്‍ ചിരി. അത് മനുഷ്യനെ അളക്കാനുള്ള മാനദണ്ഡം കൂടിയാണ്. മനസ്സില്‍ തട്ടിയ ചിരിയാണു ശുദ്ധമായ ചിരി. സാഹിത്യകാരനായ ‘ദസ്തയെവ്സ്കിയുടെ പ്രസ്താവന കാണുക: “ഒരു മനുഷ്യനെ അടുത്തറിയണമെങ്കില്‍, അവന്റെ ആത്മാവിന്റെ അകക്കയങ്ങളില്‍ എത്തി നോക്കണമെങ്കില്‍, അവന്‍ ചിരിക്കുന്നതു മാത്രം നോക്കിയാല്‍ മതി. അകളങ്കമായും  അകമഴിഞ്ഞുമാണ് ചിരിക്കുന്നതെങ്കില്‍ അവന്‍ തീര്‍ച്ചയായും നല്ലവനാണ്. മനുഷ്യ പ്രകൃതത്തിന്റെ ഏറ്റവും നല്ല അളവു കോലാണ് ചിരി” (മനഃശാസ്ത്രം മാസിക 1990 മാര്‍ച്ച്). മനസ്സു പ്രസന്നമല്ലാതിരിക്കെ നടത്തുന്ന പ്രസന്നതാപ്രകടനമാണു കള്ളച്ചിരി. അതു കാപട്യമാണ്. മറ്റുള്ളവരെ നിന്ദിച്ചു ചിരിക്കുന്നതാണ് പരിഹാസച്ചിരി. അതു നിഷിദ്ധമാണ്. അസമയത്തു ചിരിക്കരുത്. അളവു തെറ്റിച്ചു ചിരിക്കുകയുമരുത്. നിഷിദ്ധമായ ചിരിയില്‍ പെട്ടതാണല്ലോ പരിഹാസച്ചിരി. മറ്റുള്ളവരുടെ ശരീരാകൃതിയിലോ സംസാരത്തിലോ പ്രവര്‍ത്തനത്തിലോ ഉണ്ടാകുന്ന വൈകല്യത്തിന്റെ പേരില്‍ ചിരിക്കുന്നത് പരിഹാസമാണ്. പരിഹാസം ഹറാമാണ്. അല്ലാഹു പറയുന്നു : സത്യവിശ്വാസികളേ, ഒരു ജന വിഭാഗവും മറ്റൊരു ജന വിഭാഗത്തെ പരിഹസിക്കരുത്. ഇവര്‍ അവരേക്കാള്‍ നല്ലവരായേക്കാം. ഒരു വിഭാഗം സ്ത്രീകളും മറ്റൊരു വിഭാഗം സ്ത്രീകളെ പരിഹസിക്കരുത്. ഇവര്‍ അവരേക്കാള്‍ നല്ലവരായേക്കാം (49: 11).

ചിരിക്കുന്നതിനു വിരോധമില്ല. അത്ഭുത രംഗങ്ങളില്‍ ചിരിക്കുന്നതു കറാഹത്തു പോലുമില്ല. അതു വ്യക്തിത്വത്തിനു ഭംഗം വരുത്തുകയുമില്ല. അതിരുവിടാന്‍ പാടില്ലെന്നു മാത്രം(ഇത്ഹാഫ് 7 /114). അന്ധ വിശ്വാസങ്ങളുടെയും അനാചാരങ്ങളുടെയും കഥകള്‍ പറഞ്ഞു ചിരിക്കുന്നതിനു വിരോധമില്ല. അവിടെയും പുഞ്ചിരിയാണ് അത്യുത്തമം. നബിതിരുമേനി (സ്വ) മിക്കപ്പോഴും അങ്ങനെയായിരുന്നു ചിരിച്ചിരുന്നത്. ചിരി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കുന്നതു കറാഹത്താണെന്നു പണ്ഢിതന്മാര്‍ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. ഉന്നത സ്ഥാനങ്ങള്‍ വഹിക്കുന്നവരും പണ്ഢിതന്മാരും അമിതമായി ചിരിക്കുന്നതു കൂടുതല്‍ മോശമാണ് (ശര്‍ഹു മുസ്ലിം 8/87).

ചിരിക്കുടുക്കയാകാന്‍ പാടില്ല. ഉചിത സമയങ്ങളില്‍ ആവശ്യമായ അളവില്‍ മാത്രമേ ചിരിക്കാവൂ. ചിരി ഒരു ശീലമാകും വിധം അധിക സമയത്തും ചിരിക്കുന്നത് ആക്ഷേപത്തിനും നിരോധനത്തിനും വിധേയമായ കാര്യമാണ്. അതു വിഡ്ഢികളുടെയും അലസന്മാരുടെയും സ്വഭാവത്തില്‍ പെട്ടതാണ (ഖുര്‍ത്വുബി 8/140). അധിക സമയത്തും ചിരിക്കുക, അമിതമായി ചിരിക്കുക എന്നിവ മാത്രമാണ് അനഭികാമ്യമായിട്ടുള്ളത്. കാരണം അതു മനുഷ്യന്റെ വ്യക്തിത്വം നശിപ്പിച്ചു കളയും (ഫത്ഹുല്‍ ബാരി 10 /505). സര്‍വോപരി അമിതഹാസം മനസ്സിന്റെ ചൈതന്യം കെടുത്തി മനുഷ്യനെ ഭക്തി രഹിതനാക്കിക്കളയും. ‘ചിരി വര്‍ദ്ധിപ്പിക്കരുത്, ചിരിയുടെ വര്‍ദ്ധനവ് ഹൃദയത്തെ നിര്‍ജീവമാക്കിക്കളയും’ (ഇബ്നുമാജഃ) എന്ന ഹദീസ് ശ്രദ്ധേയമാണ്

END