നോമ്പിന്റെ ഫര്ളുകള് രണ്ട്. (1) നിയ്യത്ത്. (2) നോമ്പു മുറിയുന്ന കാര്യങ്ങളെതൊട്ട് പിടിച്ചു നില്ക്കല്.
നിയ്യത് ചെയ്യല്
നിയ്യത്ത് ചെയ്യല് നോമ്പിന്റെ ഫര്ളാണ്. ഹൃദയത്തില് നോമ്പിനെ കരുതലാണത്. നിയ്യത്ത് ഉച്ചരിക്കല് നിബന്ധനയൊന്നുമില്ല. നോമ്പിന് ഊര്ജം ലഭിക്കുക എന്ന ഉദ്ദേശ്യത്തോടെ അത്താഴം കഴിച്ചത് കൊണ്ട് നിയ്യത്തിന് പകരമാകില്ല. അപ്രകാരം തന്നെ ഫജ്റുസ്വാദിഖ് വെളിവാകുമോ എന്ന് ഭയപ്പെട്ട് നോമ്പ് മുറിക്കുന്ന കാര്യങ്ങളില് നിന്ന് ഒഴിഞ്ഞ് നില്ക്കല് കൊണ്ടും.
ഓരോ ദിവസത്തിനും വെവ്വേറെ തന്നെ നിയ്യത്ത് ചെയ്യേണ്ടതാണ്. റമളാനിലെ എല്ലാ ദിവസങ്ങള്ക്കും വേണ്ടി ആദ്യരാത്രിയില് തന്നെ നിയ്യത്ത് ചെയ്തത് കൊണ്ട് ഒന്നാം ദിവസത്തിനല്ലാതെ മറ്റു ദിവസങ്ങ ള്ക്കൊന്നും ആ നിയ്യത്ത് മതിയാകില്ല. എങ്കിലും ഏതെങ്കിലുമൊരു ദിവസത്തിനുവേണ്ടിയുള്ള നിയത്ത് മറന്നുപോയാല് മാലികീ മദ്ഹബ് അനുകരിക്കുന്ന പക്ഷം ഉപര്യുക്ത നിയ്യത്ത് കൊണ്ട് മതിയാകുന്നതാണ്. ഈ സാഹചര്യത്തില് ഇമാം അബൂഹനീഫയെ അനുകരിക്കുകയാണെങ്കില് പകല് സമയത്ത് നിയ്യത്ത് ചെയ്താലും മതിയാകും. പക്ഷേ, ഉച്ചക്ക് മുമ്പായിരിക്കണമെന്ന നിബന്ധനയുണ്ട്.
റമളാന് നോമ്പ്, നേര്ച്ച നോമ്പ്, കഫ്ഫാറത് നോമ്പ് തുടങ്ങിയ ഫര്ളു നോമ്പുകള്ക്ക് വേണ്ടി നിയ്യത്ത് ചെയ്യുമ്പോള് അത് രാത്രിയില് തന്നെ ആയിരിക്കല് നിബന്ധനയാണ്. സൂര്യാസ്തമനത്തിന് ശേഷവും ഫജ്റുസ്വാദിഖ്വ് വെളിവാകുന്നതിന് മുമ്പുമായിരിക്കണമെന്നുദ്ദേശ്യം. അപ്രകാരം തന്നെ നോമ്പേതാണെന്ന് നിര്ണയിച്ച് കരുതലും നിബന്ധനയാണ്. അപ്പോള് നിര്ണയം കൂടാതെ ഫര്ളു വീട്ടുന്നതിന് വേണ്ടി ഞാന് നോമ്പനുഷ്ഠിക്കുന്നുവെന്ന് മാത്രം കരുതിയാല് മതിയാകില്ല. എങ്കിലും രണ്ട് റമളാന് മാസത്തിലെ നോമ്പുകള് ഖളായുള്ള വ്യക്തി അത് ഖളാ വീട്ടുമ്പോള് ഇന്ന വര്ഷത്തെ നോമ്പെന്ന് നിര്ണയിച്ച് കരുതല് നിര്ബന്ധമൊന്നുമില്ല.
വ്യത്യസ്ത മാര്ഗേണയുള്ള നേര്ച്ച, കഫ്ഫാറത്(പ്രായശ്ചിത്തം) നോമ്പുകളും തഥൈവ. ഇന്ന കാര്യത്തിന് വേണ്ടി നേര്ച്ചയാക്കിയതെന്നോ ഇന്ന കാരണത്താല് കഫ്ഫാറത്തുള്ളതെന്നോ നിര്ണയിച്ച് കരുതേണ്ടതില്ലെന്ന് ചുരുക്കം.
ഈ പറഞ്ഞ രണ്ട് നിബന്ധനകളും സുന്നത്ത് നോമ്പുകള്ക്ക് ബാധകമല്ല. അതുകൊണ്ട് തന്നെ രാത്രിയില് നിയ്യത്ത് ചെയ്യാതെ ഉച്ച സമയത്തിന് മുമ്പായി പകലില് നിയ്യത്ത് ചെയ്താലും സുന്നത്ത് നോമ്പ് സാധുവാകുന്നതാണ്. (പക്ഷെ, ഇവിടെ ഫജ്റുസ്വാദിഖ്വിന് ശേഷം നോമ്പ് മുറിയുന്ന കാര്യങ്ങളൊന്നും സംഭവിക്കരുതെന്ന് ഓര്മ്മിക്കുക). ഇതു സംബന്ധമായി സ്വഹീഹായ ഹദീസ് തന്നെ വന്നിട്ടുണ്ട്. അതുപോലെ തന്നെ ഇന്ന നോമ്പെന്ന് നിര്ണയിച്ച് കരുതാതെ വെറും നോമ്പനുഷ്ഠിക്കുന്നുവെന്ന് കരുതിയാലും സുന്നത്ത് നോമ്പ് സ്വഹീഹാകുന്നതാണ്. എങ്കിലും ‘അറഫാ നോമ്പ്, മുഹര്റം ഒമ്പത്, പത്ത് നോമ്പുകള്, ശവ്വാല് മാസത്തിലെ ആറ് ദിവസത്തിലുള്ള നോമ്പുകള് പോലെയുള്ള റവാതിബുകളായ നോമ്പുകളില് നിര്ണയിച്ച് കരുതല് തന്നെ നിബന്ധനയാകുമെന്ന് ഇമാം നവവി(റ) മജ്മൂ’ഇല് വിശദീകരിച്ചിട്ടുണ്ട്.
നിയ്യത്തിന്റെ ചുരുങ്ങിയ രൂപം
‘നവൈതു സ്വൌമ റമളാന’ റമളാന് നോമ്പ് ഞാന് അനുഷ്ഠിക്കുന്നുവെന്ന് മാത്രം കരുതിയാലും നോമ്പ് സാധുവാകുന്നതാണ്. ഫര്ളായ നോമ്പ് എന്നു പോലും കൂട്ടേണ്ടതില്ലെന്നതാണ് പ്രബലം. പ്രായപൂര്ത്തി എത്തിയവനില് നിന്ന് റമളാന് നോമ്പ് ഫര്ളായിട്ടല്ലാതെ വരില്ലെന്നതാണ് കാരണം.
നിയ്യത്തിന്റെ പൂര്ണ്ണ രൂപം
റമളാന് നോമ്പിന് വേണ്ടിയുള്ള നിയ്യത്തിന്റെ പൂര്ണ രൂപം ഇങ്ങനെയാണ്. “നവൈതു സ്വൌമ ഗദിന് ‘അന് അദാഇ ഫര്ള റമളാനി, ഹാദിഹിസ്സനതി ലില്ലാഹി ത’ആലാ ഈ വര്ഷത്തെ അദാഉം ഫര്ളുമായ റമളാന് നോമ്പ് അല്ലാഹുവിന് വേണ്ടി നാളെ അനുഷ്ഠിക്കുവാന് ഞാന് കരുതുന്നു”.
രാത്രിയില് നിയ്യത്ത് ചെയ്ത ശേഷവും ഫജ്റുസ്വാദിഖ് വെളിവാകുന്നതിന്റെ മുമ്പുമായി ഭക്ഷണം കഴിക്കുക, ലൈംഗിക ബന്ധത്തിലേര്പ്പെടുക തുടങ്ങിയ നോമ്പ് മുറിക്കുന്ന കാര്യങ്ങള് ചെയ്തു എന്നത് കൊണ്ട് നിയ്യത്ത് അസാധുവാകുന്നതല്ല.
നോമ്പ് തുറന്ന ഉടനെ നിയ്യത്ത്
നോമ്പ് തുറന്ന ഉടനെ അടുത്ത ദിവസത്തെ നോമ്പിന്റെ നിയ്യത്ത് ചെയ്യല് സുന്നത്താണ്. നിയ്യത്ത് മറന്നു പോവാതിരിക്കാനാണിത് (കുര്ദി 2/184, ബുശ്റല് കരീം 2/91, 3/425, തര്ശീഹ് 165).
അങ്ങനെ ചെയ്ത നിയ്യത്ത് അത്താഴ ശേഷം പുതുക്കലും സുന്നത്താണ്. നിയ്യത്ത് കഴിയുന്നത്ര നോ മ്പിന്റെ തുടക്കത്തിനോട് അടുക്കണമെന്നും അതിനാല് അര്ദ്ധരാത്രിക്ക് ശേഷമേ നിയ്യത്ത് സാധുവാകൂ എന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. നിയ്യത്ത് ചെയ്ത ശേഷം രാത്രി ഭക്ഷിക്കുകയോ നോമ്പ് മുറിയുന്ന കാര്യങ്ങള് ചെയ്യുകയോ ചെയ്താല് നിയ്യത്ത് ദുര്ബലപ്പെടുമെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. നോമ്പിന് നിയ്യത്ത് ചെയ്ത് ഉറങ്ങിയാല് പ്രഭാതത്തിന് മുമ്പ് ഉണര്ന്നാല് നിയ്യത്ത് പുതുക്കല് നിര്ബന്ധമാണെന്നും അഭിപ്രായമുണ്ട്. ശാഫി’ഈ മദ്ഹബില് തന്നെ ഇത്തരം അഭിപ്രായങ്ങള് മാനിച്ച് ഇവയ്ക്ക് ശേഷം നിയ്യത്ത് പുതുക്കുന്നത് നല്ലതാണ് (തുഹ്ഫ 3/388, 389, ശര്വാനി 3/389).
നിയ്യത്തും സംശയങ്ങളും
നിയ്യത്ത് സംബന്ധമായ സംശയങ്ങളെക്കുറിച്ചു ചില കാര്യങ്ങള് ശ്രദ്ധിക്കുക: (1) നിയ്യത്ത് നിര്വഹിച്ചത് പ്രഭാതത്തിനു മുമ്പോ ശേഷമോ എന്നു സംശയമുണ്ടെങ്കില് നോമ്പ് സ്വഹീഹാവുകയില്ല. കാരണം നിയ്യത്തു രാത്രിതന്നെ നിര്വഹിക്കണം. പുതിയ പ്രശ്നങ്ങളുടെ വിധി ഏറ്റവും അടുത്ത സമയത്തെ പരിഗണിച്ചുകൊണ്ടാണ് നടത്തുക. ഇതനുസരിച്ച് നിയ്യത്ത് പ്രഭാതശേഷമാണ് നടന്നത് എന്ന് കണക്കാക്കണം. (2) പ്രഭാതത്തോടടുത്ത സമയത്താണ് നിയ്യത്ത് നിര്വഹിച്ചത്. അപ്പോള് പ്രഭാതമായിരുന്നോ എന്നാണ് സംശയം. ഈ അവസ്ഥയില് നോമ്പ് സാധുവാകുന്നതാണ്. കാരണം, പ്രഭാതോദയം നടന്നിട്ടില്ലെന്നാണ് അടിസ്ഥാനപരമായി വിധിക്കാവുന്നത്. (3) രാത്രി നിയ്യത്ത് ചെയ്തിരുന്നോ എന്ന സംശയം പിറ്റേദിവസം പകലാണുണ്ടായത്. കുറേ സമയം കഴിഞ്ഞ് ഓര്മ്മ വന്നു. രാത്രി തന്നെ നിയ്യത്ത് നിര്വ്വഹിച്ചിരുന്നു എന്ന്. എങ്കില് നോമ്പ് സാധുവാകുന്നതാണ്.സൂര്യാസ്തമയാനന്തരമാണ് നിയ്യത്ത് ചെയ്തിരുന്നതെന്ന് ഓര്മയാകുന്നതെങ്കിലും പ്രശ്നമില്ല. എന്നാല് നിയ്യത്ത് നിര്വഹിച്ചതായി തീരേ ഓര്ക്കുന്നില്ലെങ്കില് ആ നോമ്പ് ഖളാഅ് വീട്ടല് നിര്ബന്ധമാണ്. കാരണം നിയ്യത്ത് ഉണ്ടാകാതിരിക്കാനാണ് സാധ്യത.
(4) സൂര്യാസ്തമയാനന്തരമാണ് ഒരാള്ക്കു സംശയം. നിയ്യത്ത് ചെയ്തിരുന്നോ ഇല്ലയോ എന്ന്. ചെയ്തതായി ഓര്മ വരുന്നുമില്ല. ഈ സംശയം പ്രശ്നമാക്കേണ്ടതില്ല. കാരണം, സംശയം വ്രതസമാപ്തിക്കു ശേഷമാണല്ലോ ഉണ്ടായത്. (5) ഒരു ദിവസത്തെ നോമ്പനുഷ്ഠിക്കാനുണ്ട്. ആ നോമ്പ് ഖളാആണോ, നേര്ച്ചയാണോ, പ്രായശ്ചിത്തമായിട്ടുള്ളതാണോ എന്നാണ് സംശയം. എ ങ്കില് സ്വൌമുന് വാജിബ് അഥവാ എനിക്ക് നിര്ബന്ധമായ വ്രതം എടുക്കാന് കരുതുന്നു എന്ന് നിയ്യത്ത് ചെയ്യണം.(6) ശഅ്ബാന് മുപ്പതാമത്തെ രാവില് ‘നാളെ റമള്വാനാണെങ്കില് ഞാന് നോമ്പാചരിക്കാന് കരുതി’ എന്ന് നിയ്യത്ത് ചെയ്താല് പിറ്റേദിവസം റമള്വാന് ആണെങ്കില് പോലും ആ ദിവസത്തെ വ്രതം ശരിയാവുകയില്ല. കാരണം, നിയ്യത്തിന്റെ അവസരത്തില് അ യാള് സംശയാലുവാണ്. ആ നോമ്പ് സുന്നത്തായും പരിഗണിക്കില്ല. കാരണം പിറ്റേ ദിവസം റളാന് ആയതുകൊണ്ട്. റമള്വാനില് മറ്റ് സുന്നത്ത് നോമ്പിനു പ്രസക്തിയില്ലല്ലോ. എന്നാല് നാ ളെ റമള്വാന് ആയില്ലെങ്കില് ഞാന് സുന്നത്തായ വ്രതമെടുക്കാന് കരുതുന്നു എന്നുകൂടി നി യ്യത്ത് ചെയ്യുകയാണെങ്കില് പിറ്റേ ദിവസം ശഅ്ബാന് മാസത്തില് പെട്ടതാണെന്നു വ്യക്തമായാല് ആ വ്രതം സുന്നത്തായി സ്വീകരിക്കപ്പെടുന്നതാണ്.
(7) ഇനി റമള്വാന് മുപ്പതാമത്തെ രാവിലാണ് ഒരാള് നാളെ റമള്വാനാണെങ്കില് വ്രതമനുഷ്ഠിക്കാന് ഞാന് കരുതി എന്ന് നിയ്യത്ത് ചെയ്യുന്നതെങ്കില് പിറ്റേദിനം റമള്വാനില് പെട്ടതാണെങ്കില് ആ ദിവസത്തെ നോമ്പ് ശരിയാകുന്നതാണ്. കാരണം ഈ അവസ്ഥയില് നിയ്യത്തിലെ സംശയവാചകത്തിനു പ്രസക്തിയില്ല. ഇവിടെ അടിസ്ഥാനപരമായി ഇതുവരെ താന് റമള്വാനില് തന്നെയായിരുന്നതുകൊണ്ട് അതിനോട് അനുബന്ധമായി ഈ ദിവസത്തെയും പരിഗണിക്കുന്നതാണ്.
(8) ഒരാള് ഞായറാഴ്ച രാവില് നാളെ ചൊവ്വാഴ്ച ദിവസത്തെ റമള്വാന് നോമ്പനുഷ്ഠിക്കാന് ഞാന് കരുതി എന്ന് പിഴച്ചു നിയ്യത്ത് ചെയ്തുപോയാല് പ്രശ്നമില്ലെന്ന് ഇമാം അദ്റഈ(റ) പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്. എന്നാല് ഇങ്ങനെ മനഃപൂര്വ്വം തെറ്റിച്ചു നിയ്യത്ത് ചെയ്യുകയാണെങ്കില് പ്രശ്നം തന്നെയാണ്. (9) ഒരാള് തിങ്കളാഴ്ച രാവില് ഞായറാഴ്ച ദിവസത്തെ റമള്വാന് വ്രതമനുഷ്ഠിക്കാന് ഞാന് കരുതി എന്നാണ് നിയ്യത്ത് ചെയ്തതെങ്കില് അയാളുടെ ചൊവ്വാഴ്ച വ്രതം സ്വീകാര്യമല്ല. കാരണം ഇവിടെ നോമ്പിന്റെ സമയനിര്ണയം നടന്നിട്ടില്ല എന്നതുതന്നെ. നാള ത്തെ വ്രതമെന്നു പറഞ്ഞിരുന്നെങ്കില് ഈ പ്രശ്നം വരില്ലായിരുന്നു. നിയ്യത്തില് ആവശ്യമില്ലാത്ത ദിവസനിര്ണയം നടത്തിയതും അത് തെറ്റിയതും ഒരു പ്രശ്നമായിത്തന്നെ നിയമം കണക്കാക്കുന്നു.
അനുബന്ധം
നിയ്യത്തുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചില വസ്തുതകള് കൂടി കാണുക. ഒരാള് നിയ്യത്തിനു ശേഷം ഇന് ശാഅല്ലാഹ് എന്നു പറഞ്ഞാല് അതുകൊണ്ടുദ്ദേശ്യം കേവലം ബറകത്(പുണ്യകാംക്ഷ) ആണെങ്കില് പ്രശ്നമില്ല. അതേസമയം തഅ്ലീഖ്(നിയ്യത്തില് ഉപാധി പ്രയോഗിക്കല്) ആണ് ഉദ്ദേശ്യമെങ്കില് നിയ്യത്ത് നിഷ്ഫലമാകുന്നതാണ്. നിയ്യത്തിനു ശേഷം പ്രഭാതത്തിനുമുമ്പ് ഭോജനം, സ്ത്രീ പുരുഷ സംസര്ഗം തുടങ്ങിയ കാര്യങ്ങള് ചെയ്യുന്നത് കൊണ്ട് നിയ്യത്ത് നഷ്ടപ്പെടുകയില്ല. ഇവക്കുശേഷം നിയ്യത്ത് പുതുക്കേണ്ടതുമില്ല. പുതുക്കല് സുന്നത്തുണ്ടെന്ന് ചില പണ്ഢിതന്മാര് വ്യക്തമാക്കുന്നുണ്ട്.
നിയ്യത്ത് ചെയ്തശേഷം അത് ഒഴിവാക്കിയതായി കരുതിയാല് നോമ്പനുഷ്ഠിക്കാന് വീണ്ടും നിയ്യത്ത് പുതുക്കല് നിര്ബന്ധമാണ്. ആര്ത്തവക്കാരി, സാധാരണയുണ്ടാവാറുള്ള ദിവസം പൂര്ത്തിയായ രാവി ല് പിറ്റേ ദിവസത്തെ റമള്വാന് വ്രതത്തിനു നിയ്യത്ത് ചെയ്തുവെങ്കില് ആ രാത്രി രക്തം നിലച്ചിട്ടുണ്ടെങ്കില് പ്രസ്തുത നിയ്യത്തനുസരിച്ചു നോമ്പനുഷ്ഠിക്കാവുന്നതാണ്. തൊട്ടടുത്ത ദിവസം താന് ശുദ്ധിയുള്ളവളായിരിക്കുമെന്ന് പതിവുപ്രകാരം ഉറപ്പിക്കാനിവര്ക്ക് അവകാശമുണ്ട്. അതേസമയം ആര്ത്തവം ക്രമം തെറ്റുന്ന സ്വഭാവമുള്ളവര്ക്ക് ഈ വിധി ബാധകമല്ല. അവള് ആര്ത്തവ വിരാമത്തിനു മുമ്പ് ചെയ്യുന്ന നിയ്യത്ത് പരിഗണിക്കുന്നതല്ല. ആര്ത്തവത്തില് നിര്ണിതമായ ദിവസങ്ങളെക്കാള് അധികമായി കാണുന്ന രക്തം നോമ്പിനെ ബാധിക്കുന്നതല്ല. ഈ വിധികളെല്ലാം പ്രസവ രക്തത്തിനും ബാധകമാണ്.
RELATED ARTICLE