ചോദ്യം: ഒരാള്‍ നിസ്കരിക്കുമ്പോള്‍ മെറ്റാരാള്‍ തുടരുമെന്ന പ്രതീക്ഷയില്‍ ഇമാമത്തിനെ കരുതി നിസ്കാരത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചു. പക്ഷേ, പ്രതീക്ഷിച്ചയാള്‍ വന്ന് തുടര്‍ന്നില്ല. അതുപോലെ ഒരാള്‍ സ്വന്തമായി നിസ്കാരത്തില്‍ പ്രവേശിച്ചു. അതിനുശേഷം മെറ്റാരാള്‍ വന്ന് തുടര്‍ന്നു. എന്നാല്‍ ഇമാമിന് ജമാഅത്തിനെ കരുതാമോ? ഈ രണ്ടവസ്ഥയിലും ഇമാമിന് ജമാഅത്തിന്റെ കൂലി കിട്ടുമോ?
ഉത്തരം: ഇമാം സലാം വീട്ടുന്നതിന് മുമ്പായി മറ്റൊരാള്‍ വന്ന് തുടര്‍ന്നാല്‍ ജമാഅത്തി ന്റെ പ്രതിഫലം കിട്ടുമെന്ന് കര്‍മശാസ്ത്ര പണ്ഢിതന്മാര്‍ പറഞ്ഞതിനെ ബഹു. ഇബ്നുഹജറും(റ) റംലി(റ)യും ഇപ്രകാരം വിശദീകരിക്കുന്നു. “മേല്‍ പറഞ്ഞതിന്റെ വിവക്ഷ ജമാഅത്തിന്റെ അടിസ്ഥാന പ്രതിഫലം മാത്രമാണ്. അതിന്റെ പൂര്‍ണതയല്ല. പൂര്‍ണത ലഭിക്കണമെങ്കില്‍ നിസ്കാരത്തിന്റെ ആദ്യം മുതല്‍ക്ക് തന്നെ ഇമാമോട് കൂടെ ലഭിേക്കണ്ടതാണ്. അതുകൊണ്ടാണ് കര്‍മശാസ്ത്ര പണ്ഢിതന്മാര്‍ ഇപ്രകാരം പറഞ്ഞത്. ‘പൂര്‍ ണമായി തന്നെ മറ്റൊരു ജമാഅത്ത് ലഭിക്കുമെന്ന് പ്രത്യാശയുള്ളപ്പോള്‍ നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്ന ജമാഅത്തിന്റെ ഇടക്ക് വെച്ച് തുടരുന്നതിനെക്കാളുത്തമം പൂര്‍ണ ജമാഅത്തി നെ പ്രതീക്ഷിച്ചിരിക്കലാണ്” (തുഹ്ഫ 2/256, നിഹായ 2/145).
ഇപ്പറഞ്ഞതില്‍ നിന്ന് ചോദ്യത്തില്‍ പറഞ്ഞ ഒന്നാം രൂപത്തില്‍ ജമാഅത്തിന്റെ പ്രതിഫലം ലഭിക്കിെല്ലന്ന് വ്യക്തമാണ്. കാരണം ഉപര്യുക്ത വ്യക്തി ജമാഅത്തിനെ പ്രത്യാശിച്ച് ഇമാമത്തിനെ കരുതിയെങ്കിലും ജമാഅത്ത് തീരേ നടന്നിട്ടില്ല. സലാം വീട്ടും മുമ്പെങ്കിലും പ്രത്യാശിച്ച പോലെ മെറ്റാരാള്‍ തുടര്‍ന്നിരുന്നെങ്കില്‍ പൂര്‍ണ പ്രതിഫലം ലഭിക്കിെല്ലങ്കിലും അടിസ്ഥാന പ്രതിഫലമെങ്കിലും ലഭിക്കുമായിരുന്നു. പ്രത്യാശിച്ചത് കൊണ്ട് മാ്രതം ജമാഅത്തിന്റെ പ്രതിഫലം ലഭിക്കിെല്ലന്ന് സംക്ഷിപ്തം.
എന്നാല്‍ ജമാഅത്തിനെ കരുതിയ വ്യക്തിക്ക് ജമാഅത്ത് കിട്ടിയിെല്ലങ്കിലും പ്രതിഫലം ലഭിക്കുമെന്ന് കുറിക്കുന്ന ഒരു ഹദീസ് ആസ്പദമാക്കി ചിലര്‍ അപ്രകാരം ഫത്വ നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്. ഇതുസംബന്ധമായി ബഹു. ഇബ്നുഹജറും(റ) റംലി(റ)യും പറയുന്നത് കാ ണുക: “ഇപ്പറഞ്ഞത് രേഖയാല്‍ വ്യക്തമാണ്. (മദ്ഹബില്‍) ഉദ്ധരിക്കപ്പെട്ട അടിസ്ഥാനത്തിലല്ല” (തുഹ്ഫ 2/257, നിഹായ 2/145). രണ്ടാമത്തെ രൂപത്തില്‍ ഇടക്ക് വെച്ച് ഇമാമത്തിനെ കരുതാമെന്നും അവിടെ മുതല്‍ ജമാഅത്തിന്റെ കൂലി കിട്ടുമെന്നും ഇബ്നുഹജര്‍(റ) തുഹ്ഫ 2/232ല്‍ പറഞ്ഞിട്ടുണ്ട്.
RELATED ARTICLE